8 temmuz ikindi - FATİHANIN ZİHNİ İNŞASI 18

Fatihanın başındaki besmele aynı zamanda fatihayı anlama/algılama konusunda yardım dileğidir

bu konuyu Yeni asrın ışığında adlı tefsirinde müfessir Bayraktar BAYRAKLI şöyle açıklar;


Be Harfi:


Besmelenin başındaki (be) harfi, ile manasının yanısıra sığınma mana­sına da gelir. "Başkası adına" bir işi yapmayı ifade eder. Be harfinin anla­mıyla ilgili Elmalılı Hamdi Yazır şu tesbitleri yapmaktadır:

Besmele'nin yapısını oluşturan kelimelerin odak noktasını (be) harfi teşkil etmektedir. Bu harf sayesinde biz Allah'a ulaşırız. Bütün varlıkların ge­lişmesinin başlangıç noktası ve varlıkların tek isteği olan rahman ve Rahîm

Allah'ın ismini, kalbimizde niyet ettiğimiz, ama henüz pratiğe geçirmediği­miz işimize bağlayacak olan en özlü ve kısa söz, bu (be) harfidir.

İsteklerimizi yapmakta ne kadar serbest olursak olalım, yaptıklarımızın tam sebebi olmadığımız bir gerçektir. Çünkü bizim isteklerimiz, varlık zin­cirinde ilk sının teşkil etmemektedir. Onların akışı içinde bir değişim ânını oluşturmaktadır. Onun içindir ki, bütün isteklerimizin aksamadan ve sıkın­tısız olarak meydana geldiğini görmüyoruz. Demek ki başarılarımız, her şe­yin ilk sebebi ile isteklerimiz arasındaki münasebetin bereketine bağlıdır. Bu bereket, başlangıçta rahman olan Allah'a, sonunda da Rahîm olan Al­lah'a bağlıdır. Bilsek de bilmesek de bu, oran, ciddiyet, ilişki, bağlantı ve bütünlük arzeden genel bir kanundur. Bu kanunun ortaya çıkması, varlığın sebebidir. İşte besmeledeki (be), bu kanunu ifade eden başlangıç harfi­dir.

(be) harfinin asıl manası, yapıştırmak'tır. Karıştırma ve beraberlik, yar­dım dileme, pekiştirmek ve yemin gibi birçok manası daha vardır. Müfessirler besmeledeki bu harf veya kelimenin manasının, ayrıca, beraberlik veya yardım dileme anlamına geldiğini de söylemişlerdir.

O zaman aklımıza bir soru geliyor: Bu harf neyi neye bağlıyor? Cevap olarak denebilir ki; insanın yapmaya niyet ettiği herhangi bir işi Allah'a bağ­lamaktadır, ya da kişi, o iş için Allah'tan yardım dilemektedir. Mesela Kur'an okumaya başlayan bir insan, okuyuşunu Allah'a bağlıyor, O'ndan yardım di-ivor ve o işi O'nun adına yaptığmı itiraf etmiş oluyor. Böylece yapılan oku­na eyleminin yürütülme işini Allah'a havale etmiş olmaktadır.

Bu duruma başka bir örnek verebiliriz: Hz. Peygamber'e Hira mağarasın­da. (Rabbinin ismi ile oku) denmiştir. Cebrail okuma işini Allah'a bağlamıştır, yani Allah'ın müdahalesiyle okuma faaliyetinin yürütüleceğini gün­ceme getirmiştir. Böylece (be) harfi, bir önceki niyet edilen eyleme bağlı olrak iş görmekte ve o eylemi Allah'a bağlayarak O'ndan yardım dilenmesi gerektiği öğretilmektedir. [64]